Co to są meningokoki ?

Meningokoki to bakterie z gatunku Neisseria meningitidis zwane również dwoinkami zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.

Meningokoki dzieli się na wiele grup serologicznych, jednak w Polsce najczęściej występują meningokoki z grupy B i C, które stanowią przyczynę 90 proc. wszystkich zachorowań w Europie. Jednak to meningokoki z grupy C częściej wywołują epidemie i są odpowiedzialne za groźniejsze przypadki choroby menigokokowej, powodując sepsę, a co za tym idzie wiążą się z wysoką śmiertelnością.

Jak można się zarazić?

Meningokoki żyją w wydzielinie jamy nosowo-gardłowej człowieka. Nosicielem bakterii może być nawet zdrowy człowiek, nie będąc świadomy tego faktu. Do zakażenia dochodzi na skutek kontaktu z bezobjawowym nosicielem lub osobą już chorą. Przenoszenie meningokoków odbywa się podobnie, jak w przypadku wielu niegroźnych infekcji: drogą kropelkową (podczas kaszlu lub kichania), przez kontakt bezpośredni (np. podczas pocałunku) lub kontakt pośredni np. korzystając ze wspólnych naczyń czy sztućców.
Zachorowania wywołane przez meningokoki występują najczęściej jesienią i na wiosnę, ponieważ w tym okresie dochodzi do masowych infekcji górnych dróg oddechowych i bakterie przenoszą się w trakcie kichania lub kaszlu z człowieka na człowieka.

Kto może się zarazić?

Na zakażenie meningokokami narażeni są wszyscy, niezależnie od płci czy wieku. Jednak dzieci w wieku od 3 miesięcy do 6 lat, w porównaniu do innych grup wiekowych, są najbardziej podatne na zakażenie, ponieważ ich system odpornościowy nie jest jeszcze wystarczająco dobrze rozwinięty. Około 40 proc. przypadków chorobowych rejestruje się w wieku dziecięcym.

Drugą grupę ryzyka stanowi młodzież. Szczyt zachorowań notowany jest wśród młodych ludzi między 11 a 19 rokiem życia. Około 20 proc. wszystkich zachorowań spowodowanych przez meningokoki dotyczy nastolatków. Z jednej strony w związku ze zmianami w organizmie związanymi z okresem dojrzewania obniża się odporność młodych osób na wszelkiego rodzaju zakażenie, z drugiej w tym czasie wzrasta natężenie kontaktów społecznych, które także sprzyjają zarażeniu. Przebywanie w grupie, na dyskotekach, prywatkach oraz typowe dla młodzieży zachowania jak picie ze wspólnego naczynia, czy pocałunki sprzyjają zakażeniom groźnymi bakteriami.
Ryzyko pojawienia się chorobom meningokokowym wzrasta również w dużych zbiorowiskach ludzkich, np. w szkołach, przedszkolach, żłobkach, internatach, akademikach czy koszarach. W takich warunkach ułatwione jest bowiem przenoszenie się bakterii poprzez bliski kontakt (np.kaszel, kichanie), co ułatwia powstawanie ognisk epidemicznych.

Co to jest inwazyjna choroba meningokokowa?

Choroba meningokokowa to ciężkie inwazyjne zakażenia wywoływane przez bakterię Neisseria meningitidis – meningokoki, inaczej dwoinkę zapalenia opon mózgowo- rdzeniowych, przebiegającą najczęściej jako zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub posocznica (sepsa). Neisseria meningitidis może dodatkowo wywoływać zapalenie gardła, xxxpłuc, ucha środkowego, osierdzia, wsierdzia, stawów i inne.
Inwazyjna choroba meningokokowa cechuje się gwałtownym przebiegiem, wymaga wczesnego rozpoznania i natychmiastowego leczenia. Szczególnie narażone na zachorowanie są: niemowlęta i małe dzieci w wieku do 5 lat oraz młodzież w wieku 14-20 lat. Nawet w krajach posiadających system opieki zdrowotnej na wysokim poziomie, około 10 % chorych umiera w wyniku zakażenia wywołane przez meningokoki grupy C. U kolejnych 20 % po przebyciu tej choroby pozostają trwałe uszkodzenia takie jak niedosłyszenie, uszkodzenia mózgu, ataki epileptyczne lub utrata kończyn.

Jakie są objawy inwazyjnej choroby meningokokowej?

Diagnoza

inwazyjnej choroby meningokokowej

jest niezwykle trudna. Pierwsze objawy choroby nie różnią się od pierwszych oznak przeziębienia czy grypy, dlatego też choroba diagnozowana jest w wielu przypadkach bardzo późno. Dodatkowo choroba rozwija się bardzo szybko, a jej przebieg jest zwykle bardzo ciężki. Po okresie wylęgania, który trwa od 2 do 7 dni pojawiają się pierwsze objawy: wysoka gorączka, bóle głowy i kończyn, a u niemowląt: wymioty, przeraźliwy krzyk i brak apetytu. Następnie bóle głowy i gorączka nasilają się, chory nie może swobodnie poruszać głową w przód i w tył, pojawia się sztywność karku, odrętwienie, oszołomienie i zakłócenia świadomości, a w końcu dochodzi do śpiączki. Dalsze objawy inwazyjnej choroby meningokokowej to powstające u ok. 10 – 50 %  pacjentów plamy na skórze nie ustępujące pod naciskiem tzw. „test szklanki”. Inwazyjną chorobę meningokokowa leczy się  antybiotykami, jednak leczenie musi być rozpoczęte jak najszybciej, aby można było zapobiec trwałym powikłaniom.

Jak się chronić?

Profilaktyka zakażeń wywołanych przez bakterie Neisseria meningitidis grupy C polega przede wszystkim na szczepieniach ochronnych. Szczepienia przeciwko meningokokom grupy C należą do szczepień zalecanych w Programie Szczepień Ochronnych. Należy jednak pamiętać, że szczepienie chroni przed zakażeniem meningokokami grupy C i nie zabezpiecza przed zakażeniem meningokokami grupy B (obecnie nie ma na świecie szczepionki przeciw grupie B).

Szczepionki są szczególnie wskazane dla osób z grup ryzyka, w szczególności :

• dzieci w wieku od 3 miesiąca życia  – 6 lat,
• młodzieży w wieku od 11 lat do 24 lat oraz
• osób  narażonych  na zachorowanie w wyniku bezpośredniego, stałego  kontaktu (np. żłobek, przedszkole, żołnierze, studenci, osoby podróżujące w regiony endemiczne i epidemiczne).

W profilaktyce zakażeń meningokokowych grupy C ważne jest również:

• Przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej, zasłanianie ust   podczas kichania, kaszlu. ( meningokoki giną szybko pod wpływem detergentów)
• Unikanie ryzykownych zachowań ( picie z jednaj butelki, używanie wspólnych sztućców, pocałunki)

Zapytaj swojego lekarza pediatrę lub lekarza rodzinnego o ochronę przed meningokokami grupy C.

Źródło : http://www.meningokoki.pl